Statystyki pokazują, że coraz częściej zadłużeni konsumenci decydują się na ogłoszenie swojej upadłości. Rzeczywiście w niektórych przypadkach jest to naprawdę korzystne rozwiązanie, pozwalające na spłatę wierzycieli, a nawet na umorzenie wszystkich zobowiązań. Jednak należy pamiętać, że konsekwencje upadłości konsumenckiej dotyczą wielu aspektów życia dłużnika – zwłaszcza odnoszących się do sfery majątkowej. Z czym więc powinien liczyć się konsument, decydując się na upadłość?
Ogłoszenie upadłości nie oznacza końca kłopotów!
W pierwszej kolejności trzeba pamiętać, że samo ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie kończy problemów z zadłużeniem. W tym celu należy przeprowadzić stosowne postępowanie, którego bieg regulują przepisy Prawa upadłościowego. Najważniejsze skutki upadłości konsumenckiej odnoszą się do majątku upadłego.
Analizując konsekwencje upadłości konsumenckiej należy rozpocząć od przypomnienia, że wraz z wydaniem stosownego postanowienia przez sąd upadłościowy, majątek dłużnika staje się masą upadłości. Oznacza to, że przechodzi on pod zarząd syndyka, którego zadaniem jest spieniężenie masy i zaspokojenie wierzycieli z tak pozyskanych środków finansowych. Ze środków tych pokrywa się także koszty postępowania upadłościowego.
Nie oznacza to jednak, że dłużnik, który nie posiada żadnego majątku, nie będzie mógł starać się o ogłoszenie swojej upadłości.
Utrata majątku przez upadłego konsumenta
Skoro więc skutki upadłości dla dłużnika odnoszą się przede wszystkim do jego majątku, który staje się w wyniku ogłoszenia upadłości masą upadłościową, konsument musi liczyć się z utratą prawa swobodnego zarządu nim.
Jednakże konsekwencje upadłości konsumenckiej nie mogą doprowadzić do sytuacji, w której dłużnik zostanie zupełnie pozbawiony środków do życia czy wyrzucony z mieszkania – bez perspektyw na znalezienie innego lokum. Poza tym syndyk nie ma prawa zająć rzeczy potrzebnych do codziennego funkcjonowania, przykładowo rzeczy osobistych, ubrań czy podstawowych sprzętów gospodarstwa domowego.
Upadłość konsumencka a spłata zobowiązań
Podstawowym celem upadłości konsumenckiej jest zaspokojenie wierzycieli. Dochodzi do tego na zasadach określonych w planie spłaty zatwierdzanym przez sąd. W postanowieniu zatwierdzającym przedmiotowy plan sąd wymienia wszystkich wierzycieli biorących udział w spłacie oraz ustala sposób podziału funduszy masy upadłości. Sąd ustala także termin spłaty zobowiązań – co do zasady nie może być on dłuższy niż 36 miesięcy.
Skutki upadłości konsumenckiej odnoszą się także do umorzenia zobowiązań dłużnika. W tym kontekście należy pamiętać, że umorzenie nie dotyczy grzywien, alimentów, rent oraz zobowiązań, które dłużnik zaciągnął w trakcie trwania postępowania upadłościowego.
Skutki upadłości dla małżonka
Konsekwencje upadłości konsumenckiej dotykają także współmałżonka upadłego – o ile oczywiście małżonkowie nie ubiegają się wspólnie o ogłoszenie upadłości. Przede wszystkim wraz z ogłoszeniem upadłości pomiędzy małżonkami powstaje – jeżeli wcześniej nie został ustanowiony na mocy umowy – ustrój rozdzielności majątkowej. Jednak majątek zgromadzony wspólnie przez małżonków do tego momentu wejdzie w skład masy upadłości, a więc rozdzielność ma skutek jedynie na przyszłość. Jednocześnie współmałżonkowi upadłego przysługują takie same prawa, jak innym wierzycielom. Oznacza to, że może on dochodzić swoich należności w ramach postępowania upadłościowego. Na tej drodze przysługuje mu także prawo ubiegania się o spłatę swojej części majątku wspólnego.